در چارچوب اسکرام، هر اسپرینت فرصتی محدود برای تحویل ارزش به مشتری و سازمان است. با این حال، یکی از چالشهای رایج تیمهای اسکرام، تعهد بیش از حد نسبت به ظرفیت واقعی تیم است؛ نتیجه چنین رویکردی معمولاً تحویل ناقص، افت کیفیت، فشار بیش از حد و از دست رفتن اعتماد ذینفعان خواهد بود.
برای جلوگیری از این مشکل، تیم باید درک روشنی از ظرفیت واقعی خود (Team Capacity) داشته باشد. ظرفیت تیم در اسکرام به معنای مقدار کاری است که تیم میتواند بهصورت واقعبینانه در طول یک اسپرینت تکمیل کند، بدون آنکه کیفیت یا پایداری عملکردش دچار آسیب شود.
ظرفیت تیم در اسکرام دقیقاً چیست؟
ظرفیت تیم یک معیار ثابت نیست؛ بلکه بسته به عوامل مختلفی همچون تعداد اعضا، سطح تجربه، در دسترس بودن منابع و پیچیدگی کارها متغیر است.
برای مثال، اگر تیمی در اسپرینت قبلی ۳۰ استوری پوینت تحویل داده است، اما در اسپرینت جدید دو نفر مرخصی هستند یا حجم کارهای جانبی افزایش یافته است، ظرفیت واقعی این اسپرینت کمتر خواهد بود.
شناخت ظرفیت تیم کمک میکند:
کارهای واقعبینانهتری برنامهریزی شود،
از تعهدات بیش از توان جلوگیری گردد،
و تیم بتواند با تمرکز، خروجی باکیفیت ارائه دهد.
چرا مدیریت ظرفیت تیم اهمیت دارد؟
۱. پیشگیری از تعهدات غیرواقعی
وقتی تیم بیش از توان خود تعهد میگیرد، بسیاری از آیتمها در پایان اسپرینت نیمهتمام باقی میمانند و احساس شکست در تیم ایجاد میشود.
۲. حفظ کیفیت محصول
فشار بیش از ظرفیت، تیم را به سمت انجام سریع و بیدقت کارها سوق میدهد که مستقیماً روی کیفیت اثر منفی میگذارد.
۳. افزایش قابلیت پیشبینیپذیری
وقتی تیم ظرفیت واقعی خود را بشناسد، میتواند پیشبینی دقیقتری از مقدار کاری که میتواند تحویل دهد داشته باشد و ذینفعان نیز بهتر برنامهریزی خواهند کرد.
۴. حفظ انگیزه و پایداری عملکرد تیم
شناخت ظرفیت و تعهد در حد توان باعث میشود تیم احساس موفقیت داشته باشد و فشار روانی کمتری تجربه کند.
چگونه ظرفیت تیم را محاسبه کنیم؟
ظرفیت تیم صرفاً تعداد اعضای تیم ضربدر تعداد روزهای کاری نیست. برای محاسبه دقیقتر باید موارد زیر را در نظر گرفت:
تعداد اعضای حاضر در اسپرینت: ممکن است برخی افراد مرخصی یا درگیر فعالیتهای دیگری باشند.
درصد زمان واقعی قابل اختصاص به کار اسپرینت: جلسات، فعالیتهای پشتیبانی یا کارهای جانبی از زمان تیم کم میکند.
تجربه و مهارت اعضا: یک تیم تازهکار معمولاً ظرفیت کمتری نسبت به تیم باتجربه دارد.
وابستگیها و موانع احتمالی: وجود کارهای وابسته یا پیچیدگیهای پیشبینینشده ظرفیت واقعی را کاهش میدهد.
مدیریت ظرفیت در عمل چگونه است؟
در ابتدای هر اسپرینت و در جلسه Sprint Planning، تیم باید ظرفیت واقعی خود را تخمین بزند.
از دادههای گذشته (Velocity) برای تخمین ظرفیت استفاده کند، اما شرایط خاص اسپرینت جاری را نیز در نظر بگیرد.
مالک محصول باید آیتمهای بکلاگ را بهصورت مرتب و اولویتبندیشده آماده داشته باشد تا تیم بتواند مهمترین کارها را انتخاب کند.
اگر ظرفیت کمتر از حد معمول است، تیم باید تعهد کمتری بپذیرد و بر آیتمهای حیاتی تمرکز کند.
تفاوت ظرفیت و وِلوسیتی (Velocity)
ظرفیت و ولوسیتی دو مفهوم مرتبط اما متفاوت هستند:
ظرفیت (Capacity) میزان توان فعلی تیم در یک اسپرینت است.
ولوسیتی (Velocity) میانگین کار تکمیلشده در اسپرینتهای گذشته است که به پیشبینی کمک میکند.
ولوسیتی گذشته میتواند راهنمای خوبی باشد، اما ظرفیت فعلی همیشه باید با شرایط واقعی اسپرینت هماهنگ باشد.
مثال واقعی
فرض کنید تیمی در اسپرینتهای گذشته بهطور میانگین ۳۰ استوری پوینت تکمیل کرده است. در اسپرینت جدید، دو عضو تیم به مدت چند روز در دسترس نیستند و یک آیتم پیچیدهتر از معمول است. در نتیجه، ظرفیت واقعی این اسپرینت ممکن است حدود ۲۰–۲۵ استوری پوینت باشد و تیم نباید همان مقدار اسپرینتهای قبلی را تعهد کند.
جمعبندی
ظرفیت تیم در اسکرام ابزاری برای تعهد واقعبینانه، حفظ کیفیت و جلوگیری از فرسودگی تیم است. تیمی که ظرفیت خود را بشناسد و بر اساس آن برنامهریزی کند، نهتنها خروجی پایدارتری ارائه میدهد بلکه انگیزه و روحیه بالاتری خواهد داشت.
به یاد داشته باشیم که در اسکرام، تعهد کمتر اما واقعبینانه بسیار ارزشمندتر از قولهای بزرگ و ناتمام است.
